Dasturchi bo’lish bu cheksiz imkoniyatlar, aql bovar qilmaydigan istiqbollar, hayajonli imkoniyatlar va hech kim to’liq tushuna olmaydigan va bashorat qila olmaydigan kelajakka ega qiziqarli martaba hisoblanadi.
Kompyuter dasturlari dunyodagi eng yorqin damlarni insonlarga ulashadi va odamlarni o’ziga jalb qila oladi, afsuski shunday imkoniyatlarga qaramay dasturlash dunyosi haqida ko’plab insonlar noto’g’ri tushinishadi.
Filmlarda , teleko’rsatuvlarda ko’plab ommaviy axborot vositalarida kompyuter dasturchilari va dasturlarini haqiqatga mos kelmaydigan tarzda tasvirlaydi.(ehtimol, mashhur «Silikon vodiysi» teleko’rsatuvidan tashqari).
Dasturlash televizordagi kulgili memlar va kulgili epizodlardan ko’ra chuqurroqdir, ular kompyuter dasturchilarni ijtimoiy ko’nikmalarga ega bo’lmagan g’ayrioddiy ahmoqlarga aylantiradi. Bu miflar (afsonalar) bo’lajak dasturchilarda daromadli va qiziqarli kasbga bo’lgan qiziqishlarini yo’qotishiga sababchi bo’lishi mumkin.
Ushbu maqolada dasturchilar haqida eng keng tarqalgan 9 ta miflarni (afsonani) va nima uchun ular haqiqat emasligini ko’rib chiqamiz.
1.Dasturchi bo’lish uchun matematikani yaxshi bilish kerak.
Bu ehtimol, dasturlash haqidagi eng mashhur miflardan (afsonalardan) biridir. Afsuski, u ko’plab potentsial dasturchilarni qo’rqitadi. Kodlash uchun matematikani yaxshi bilishingiz kerakmi? Mutlaqo yo’q! Turli xil ilovalar uchun ishlatiladigan yuzlab dasturlash tillari mavjud.
Agar matematika siz uchun qiyin bo’lsa, Veb dasturlash kabi matematikani birinchi o’ringa qo’ymaydigan sohalarga e’tibor qaratishingiz mumkin.
Ba’zi dasturlash tillari matematikaga ko’proq yo’naltirilgan bo’lsa-da, nima yaratmoqchi ekanligingizni bilish muhimdir. Siz hali ham JavaScript-dan foydalanishingiz mumkin, lekin sun’iy intellekt uchun murakkab matematik modellarni o’rganishga harakat qilishingiz kerak bo’ladi.
Demak, dasturlash ishlarining 90 foizi matematika mahoratini talab qilmaydi, shuning uchun matematika bo‘yicha milliy chempionatda g‘olib chiqmagan bo’lsangiz
tushkunlikka tushmang. Dasturlash siz uchun hali ham to’g’ri.
Esda tutish kerak bo’lgan asosiy narsa shundaki, hozirda turli xil ko’nikmalarga ega odamlar uchun juda mos bo’lgan turli xil dasturlash tillari va imkoniyatlari mavjud.
2.Kod yozishni boshlash uchun siz yillar davomida o’rganishingiz kerak.
Dasturlash dunyosi doimo o’zgarib turadi. Shunday qilib, agar siz dasturchi sifatida kerera qurmoqchi bo’lsangiz, o’rganishni boshlaganingizdan so’ng, hech qachon to’xtamasligingizni tushunishingiz kerak.
Xo’sh, kod yozishni boshlash uchun qancha vaqt ketadi? Siz o’ylaganingizdan kamroq.
Siz bir necha soat ichida oddiy dasturlarni yaratishni boshlashingiz mumkin va vaqt o’tishi bilan siz o’rganganingizdek ko’proq va murakkabroq loyihalarni yaratishingiz mumkin.
Oyoq barmoqlaringizni kompyuter dasturlari yozish suviga botirganingizdan so’ng, har doim o’rganish kerak bo’lgan narsa borligini tezda bilib olasiz, lekin boshlash ko’pchilik o’ylagandan ko’ra osonroqdir.
3.Dasturchilar jamiyatda chiqishuvchan emas yoki tashqi dunyodan uzulib qolishgan.
Agar dasturchilarga yomon nom beradigan bitta stereotip mavjud bo’lsa, bu shunday.
Dasturchilar boshqalardan ko’ra ko’proq yoki kamroq «ijtimoiy» emaslar.
Har bir sohada bo’lgani kabi, huquqshunosdan tortib quruvchigacha, rassomgacha bo’lgan introvertlar va ekstrovertlar mavjud.
Siz bayramona hayot kechirasizmi yoki uyda yolg’iz qolishni afzal ko’rasizmi, Aynan dasturlash olami sizga shunday imkoniyat berishi mumkin.
4.Dasturchilar yomon Suhbatdosh.
O’ylaymanki, biz bu obro’ga ega bo’ldik, chunki biz juda ko’p texnik tillarni juda tez o’zlashtirdik.
Blokcheyn kabi odamlar tushunmaydigan atamalardan foydalanish bizni noto‘g‘ri gapirayotgandek ko‘rsatishi mumkin, ammo har bir sohada bo‘lgani kabi, biz ham aniq atamalar va iboralardan foydalanishimiz kerak.
Men buning aksini aytgan bo’lardim. Dasturchilar ko’pincha yaxshi suxbatdoshdir, ayniqsa dasturchi bo’lmaganlar bilan ko’p gaplashadiganlar. Bu qiyin, ba’zi odamlar boshqalardan yaxshiroq, lekin biz yaxshi muloqot qilish uchun hamma kabi harakat qilamiz.
Eng yaxshi va eng yuqori maosh oluvchi dasturchilarning ko’pchiligi eng yaxshi muloqot qobiliyatiga (soft skill)ga ega bo’lganlari uchun ushbu darajag chiqishgan.
5.Pul topish uchun siz mutaxassis bo’lishingiz kerak.
Darhaqiqat, pul ishlash uchun siz «malakali» dasturchi bo’lishingiz kerak. Ammo dasturlash olamida ishlar juda tez ketayotgani uchun “mutaxassis” bo‘lish uchun qilish kerak bo‘lgan yagona narsa o‘rganishdir, bu kodlashni bilish kabi muhim.
Siz foydalanadigan har qanday dasturlash ko’nikmalarining asoslarini bilishingiz kerak (dasturlash tillari, formatlar va shunga o’xshash boshqa narsalar). Shuningdek, siz dasturlashning umumiy asoslarini o’rganishingiz kerak. Ammo, bundan tashqari, siz nima qilmoqchi ekanligingizni bilishingiz sizga qanchalik «mutaxassislik» ko’nikmalar kerakligini aniqlashtiradi.
Demak, bu sohani boshlash uchun mutaxassis bo‘lish shart emas. Ko’p hollarda, eng pastdan boshlab, yuqoriga ko’tarilish – o’rganishning eng yaxshi usuli.
6.Dasturlash yuqori Iqtidor talab qiladi.
Dunyoda yaxshi dasturchilar ko’p.
Ba’zi odamlar uyqusida murakkab kod yozishlari va boshqalarni hasad qiladigan dasturlarni qanday yaratishni intuitiv ravishda tushunishlari mumkin.
Biroq, bunday odamlar kamdan-kam uchraydi.
Kompyuter dasturlash boshqa sohalarga qaraganda yuqori darajadagi xom ashyo (yoki iste’dod) ni talab qilmaydi. Siz o’ylagan dasturchilar har qanday sohadagi ko’pchilik odamlar kabi bir xil aql va xususiyatlarga ega.
Yangi va intuitiv tillarning rivojlanishi va dasturlash sohasiga tobora ko’proq odamlar kirib kelishi bilan har bir kishi uchun karera boshlash va rivojlantirish osonroq bo’ldi.
Yana bir narsa, kodlash muammoni hal qilish, tanqidiy fikrlash va hatto ijodkorlik kabi ko’nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Shunday ekan, men dasturlash sizni aqlli qiladi deb ayta olmasam-da, siz foydalanadigan ko’nikmalar sizni yaxshiroq fikrlovchi qiladi, bu aqldan ko’ra muhimroqdir, deb aytaman.
7.Ayollar dasturlashga qiziqmaydilar.
Dasturchilar hamjamiyatining eng achinarli tomoni shundaki, ko’pchilik dasturchilar erkaklardir.
1940-yillarda eng oddiy kod ustida ishlagan birinchi dasturchilarning aksariyati ayollar bo’lganini kamchilik odamlar bilishadi.
Biroq, bazi noto’g’ri tushunchalar ayollarni dasturlash olamidan uzoqlashtiradi.
Bugungi kunda ko’p narsalar o’zgarmoqda hozirda ko’plab murakkab dasturlarning ishlab chiqaruvchilari ayollardir.
Shuning uchun agar siz ayol bo’lsangiz va dasturlashni boshlamoqchi bo’lsangiz, tushkunlikka tushmang. Siz ajoyib dasturchi bo’lishingiz mumkin.
8.Dasturchilar barcha kodlarni, funktsiyalarni va API-larni xotiradan eslab qolishlari kerak.
Dasturlash tillari biz har kuni gapiradigan tillarga o’xshaydi. Biz ularni qanchalik ko’p ishlatsak, biz ulardan shunchalik qulay va silliq foydalanamiz.
Biroq, dasturchilar ko’pincha biz yangi tilni o’rganishda bo’lgani kabi dasturlash jarayonini soddalashtirish uchun vositalarni topishlari va ulardan foydalanishlari kerak. Har bir dasturchi biladi deb xato qilmang.
Hatto yaxshi xotira va ko’p yillik tajribaga ega bo’lganlar ham ko’pincha asosiy narsalarni qanday hal qilishni qidiradilar.
Bundan tashqari, yordam beradigan vositalar mavjud. Matn muharrirlari uchun VS Code yoki Webstorm kabi
9.Dasturchi bo’lish uchun Universitetda o’qish kerak.
Dasturchi sifatida karera qilishingiz uchun Universitetda o’qishngiz kerak emas.
Bu va boshqa ko’plab maqolalarda muhokama qilinganidek, agar siz yaxshi dasturchi bo’lishni istasangiz, qanday o’rganishni bilishingiz kerak.
Hozirgi kunda boshlashingiz uchun ko’plab bepul va pullik dasturlash kurslari mavjud.
Agar siz kompyuter fanini o’rganish uchun universitetga bormoqchi bo’lsangiz, bu yaxshi.
Xulosa
Bu yoki boshqa mashhur miflar sizni dasturlashdan uzoqlashtirishiga yo’l qo’ymang.
Ba’zilar uchun o’rganish boshqalardan ko’ra qiyinroq bo’lishi mumkin, lekin har qanday qiyinchilik vaqti kelib katta mukofot keltiradi.
Mohirdev har doim odamlarni dasturlashni o’rganishga undaydi garchi ular texnologiya sohasida davom etishni rejalashtirmasalar ham, ayniqsa, bolalar haqida gapirganda, dasturlash ularga bir necha qator kod yozishdan ko’proq narsani o’rgatadi.